Trzy razy mniej, a jednak lepiej
Najczęściej stosowanymi silnikami trójfazowymi, jako elementami wykonawczymi układów automatyki są silniki indukcyjne klatkowe. Ich szczególnymi właściwościami są duże wartości prądu rozruchowego i wrażliwość na odchylenia napięcia zasilającego od wartości znamionowej. W celu ograniczenia prądu rozruchu stosuje się układy przełączające gwiazda-trójkąt. Przykładem urządzenia sterującego takim przełączeniem jest przekaźnik PCG-417. Wykorzystując taki przekaźnik redukujemy trzykrotnie prąd płynący w obwodzie zasilania.
Układy rozruchowe silnika z przełącznikiem GWIAZDA-TRÓJKĄT stosowane są wtedy, gdy sieć elektryczna nie dopuszcza krótkotrwałego obciążenia dużymi prądami, lub czas rozruchu jest długi. Silniki indukcyjne z uzwojeniem połączonym w TRÓJKĄT w chwili rozruchu pobierają bardzo duży prąd, dochodzący do 8-krotnej wartości prądu znamionowego. Stosując przy rozruchu połączenie uzwojenia w GWIAZDĘ zmniejszamy prąd i moment rozruchowy 3-krotnie.
Silniki mniejszej mocy są przełączane za pomocą przełączników mechanicznych, natomiast silniki większych mocy wymagają przełącznika stycznikowego, czyli specjalnego układu styczników umożliwiającego płynne i bezpieczne przełączenie. Do sterowania takimi układami stycznikowymi stosuje się przełączniki czasowe. Są to zazwyczaj przekaźniki rewersyjne (opóźnione załączenie)ze stykiem przełączny 1P. Jednak nie są one „bezpieczne”. Nie dają pewności, że stycznik układu GWIAZDY zdąży „odbić” przed załączeniem stycznika układu TRÓJKĄTA. Dochodzi wtedy do zwarcia. Bardzo ważny jest również czas rozruchu i odpowiedni moment na przełączenie z układu GWIAZDY na układ TROJKĄTA. Nastąpić to powinno, gdy silnik osiągnie prędkość obrotową bliską prędkości znamionowej. Jeżeli stanie się to wcześniej nastąpi gwałtowny skok wartości prądu do wartości z charakterystyki TROJKĄTA w tym samym czasie. Przy właściwym czasie rozruchu skok ten jest minimalny.
Aby zapobiec temu rzadkiemu, acz niebezpiecznemu zdarzeniu można zastosować przekaźnik czasowy PCG-417. Posiada on specjalny układ dwóch niezależnych styków, które eliminują ryzyko załączenia dwóch styczników jednocześnie. Każdy z przekaźników steruje odpowiednim stycznikiem. W chwili przełączenia z układu GWIAZDY na układ TRÓJKĄTA pierwszy rozłącza stycznik „gwiazdy”, potem następuje wymuszona przerwa czasowa, a następnie drugi przekaźnik załącza stycznik „trójkąta”. Zwłoka czasowa pomiędzy przełączeniem jest regulowana i wynosi 75msek lub 150msek. Czas rozruchu w układzie GWIAZDA (wynikający z charakterystyki silnika) regulowany jest potencjometrem - w pięciu zakresach czasowych od 1sek do 1000sek. Układ elektroniczny PCG-417 wykonany jest z układów CMOS, co daje dużą odporność na zakłócenia częste w układach z silnikiem i stycznikami. W konsekwencji zapobiega zawieszaniu się przekaźnika i gwarantuje poprawność odmierzanego czasu.
Dodatkową zaletą stosowania przełączeniowych układów stycznikowych jest ich prostota montażu oraz niewielki koszt zakupu w stosunku do wyspecjalizowanych urządzeń rozruchowych, jak choćby „softstarty”.